Ο νους δεν είναι ενα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια φλόγα που πρέπει να ανάψει
Τα μυστικά σταυροδρόμια
Γράφει ο Έρικ Σμυρναίος
Τα σύνορα είναι λεπτά στα σταυροδρόμια.
Εκεί πέρα, ασυνήθιστα συμβάντα προκύπτουν πιο συχνά. Είναι τόποι συναντήσεων, τοπογραφικά σημεία όπου το παράξενο εισβάλλει στον κόσμο μας πιο εύκολα.
Ως χώροι οριακοί, κατώφλια και πύλες που βγάζουν σε άλλες πραγματικότητες, είναι κόμβοι όπου η μαγεία, η τέχνη της διάπλασης της πραγματικότητας, γίνεται πιο ισχυρή.
Εξάλλου τα οριακά φαινόμενα δεν συμβαίνουν πάντα σε στιγμές μετάβασης, όταν δυο διαφορετικές ιδέες συναντιόνται, σε σημεία του χώρου και του χρόνου όπου τα πράγματα είναι ασαφή, όπως στο δειλινό, τότε που η μέρα γίνεται νύχτα;
Για παράδειγμα στο απόβραδο του Halloween/Samhain όταν το καλοκαίρι γίνεται χειμώνας, η νύχτα γίνεται σκοτάδι και το πέπλο ανάμεσα στους κόσμους λεπταίνει επικίνδυνα αλλόκοτα πράγματα συμβαίνουν. Τα ξωτικά και οι νεκροί κυκλοφορούν ελεύθερα μέσα στον κόσμο των ανθρώπων και είναι καλό να αμπαρώνονται οι πόρτες και τα παράθυρα των ανθρώπινων σπιτιών….
Τα σταυροδρόμια είναι λοιπόν μια συνάντηση δυο διαφορετικών κατευθύνσεων εκεί όπου ο ταξιδιώτης πρέπει να κάνει μια επιλογή ανάμεσα στο να συνεχίσει να κινείται ευθεία ή να ακολουθήσει ένα καινούργιο δρόμο που θα τον οδηγήσει μακριά απ’ τον παλιό, σε μια εντελώς διαφορετική αλληλουχία προορισμών και γεγονότων.
Μια από τις πιο γνωστές ιστορίες που έχουν να κάνουν με σταυροδρόμια μας έρχεται από τις Νοτιοανατολικές ΗΠΑ: Ο Robert Johnson, ένας νεαρός μουσικός της μπλουζ, ήθελε να γίνει διάσημος.
Ο Robert άκουσε φωνές ένα βράδυ που του λέγανε να πάει με την κιθάρα του σ’ ένα σταυροδρόμι τα μεσάνυχτα. Καθώς στεκότανε εκεί, εμφανίστηκε μέσα απ’ το σκοτάδι ένας ψηλός μαύρος άνδρας που τον πλησίασε και του είπε ότι θα μπορούσε να γίνει διάσημος με αντάλλαγμα την ψυχή του.
Ο Robert συμφώνησε, και ο ξένος του πήρε την κιθάρα και την κούρδισε. Αφού πήρε πίσω την κιθάρα του, ο Robert έπαιξε κάποιους σκοπούς και έμεινε έκπληκτος απ’ το πόσο πολύ είχε βελτιωθεί. Όταν όμως ανάβλεψε για να ευχαριστήσει τον παράξενο ξένο ανακάλυψε ότι αυτός είχε εξαφανιστεί. Προς το παρόν. Τουλάχιστον έτσι λέει η ιστορία.
Είναι πραγματική; Ποιος μπορεί να ξέρει;
Όλες οι κουλτούρες του ανθρώπου περιέχουν ιστορίες για σταυροδρόμια και κάποιες από αυτές έχουν ηλικία πολλών αιώνων. Στη Βορειοδυτική Ευρώπη υπάρχει πληθώρα τέτοιων μύθων, αλλά και οι ΗΠΑ δεν είναι η μοναδική Αμερικανική χώρα όπου λέγονται ιστορίες για σταυροδρόμια.
Στη Νότιο Αμερική, ο θεός της Γουατεμάλας Maam ήταν μια υποχθόνια θεότητα που έγινε δεκτός στους κόλπους της καθολικής εκκλησίας.
Τώρα ονομάζεται Άγιος Μάξιμος (Saint Maximon) και απεικονίζεται ως καθισμένος σε σταυροδρόμια έξω από εκκλησίες. Αν και η αγιοποίηση του δεν αναγνωρίζεται από την εκκλησία της Ρώμης, χαίρει μεγάλου σεβασμού. Σε πολλές άλλες κουλτούρες οι λυκάνθρωποι λεγόταν ότι μεταμορφωνόταν από άνθρωπο σε λύκο σε σταυροδρόμια, συνήθως τις νύχτες με πανσέληνο.
Στη Βραζιλία, ένας λυκάνθρωπος για να αλλάξει πρέπει να βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι, την πανσέληνο, τα μεσάνυχτα της Παρασκευής.
Η Ixpuztec ήταν μια θεότητα των Μάγια που εξουσίαζε τις αυτοκτονίες, μια πράξη που δεν θεωρούνταν τόσο απορριπτέα όσο στις χριστιανικές χώρες. Άρπαζε αυτούς που ήθελε να πάρει μαζί της στον κάτω κόσμο σε σταυροδρόμια. Στη θρησκεία της Umbanda που ανθεί ακόμα στη Βραζιλία, η εικόνα του θανάτου σχετίζεται με τον Exu τον θεό των σταυροδρομίων που κυβερνά τα μεσάνυχτα και τα νεκροταφεία, δηλαδή χρονικά και χωρικά σημεία που είναι οριακά.
Το Soucouyant είναι ένα πλάσμα της Καραϊβικής που την ημέρα μοιάζει με ηλικιωμένη γυναίκα αλλά tη νύχτα μεταμορφώνεται σε μια πύρινη σφαίρα η οποία διασχίζει τον ουρανό ψάχνοντας για θύματα. Αν σκορπίσετε κόκκους ρυζιού γύρω από το σπίτι σας και σε κοντινά σταυροδρόμια είστε ασφαλής γιατί θα υποχρεωθεί να μαζέψει έναν-έναν όλους τους κόκκους του ρυζιού προτού συνεχίσει το κυνήγι της.
Saint Maximon
Στην Aγγλία υπάρχουν πολλά μέρη όπου έχουν γεννηθεί ιστορίες για σταυροδρόμια. Οι όρθιες πέτρες που στήνονταν σε σταυροδρόμια, εμπόδιζαν τα ξωτικά, τα Fae, να εισβάλλουν στον κόσμο μας. Σύμφωνα με κάποιους άλλους μύθους, αυτές οι πέτρες είναι τα πετρωμένα δάχτυλα των trolls και άλλων καταστροφικών τεράτων.
Σίγουρα οι πεζοί ιστορικοί θα μας πουν ότι αυτές οι πέτρες στήθηκαν για να σηματοδοτούν σύνορα ή για να βοηθούν στον προσανατολισμό των ταξιδιωτών, αλλά με την ίδια ευκολία δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι χρησίμευαν για να κρατάνε παγιδευμένα κάποια πλάσματα κάτω από το έδαφος;
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Canrig Bwt που κοιμάται κάτω από μια πέτρα στη Βόρειο Ουαλία. Ήταν μια μάγισσα που της άρεσε να τρώει μυαλά παιδιών. Μια άλλη Ουαλέζα μάγισσα βρίσκεται κάτω από ένα τρίστρατο στο Monmouthshire.
Οι Ουαλοί πιστεύουν επίσης ότι στα σταυροδρόμια εμφανίζονται τα πνεύματα των νεκρών τη νύχτα του Halloween. Επίσης εκεί μπορεί κανείς να συναντήσει νεραϊδόσκυλα. Aν σας συμβεί κάτι τέτοιο, πρέπει να τρέξετε μακριά τους προτού γαυγίσουν τρεις φορές. Αν είσαστε κοντά τους όταν το κάνουν αυτό, να ξέρετε ότι θα πεθάνετε σύντομα. Χειρότερο ακόμα από τα νεραϊδόσκυλα είναι το Gwyllgi, ένα μεγαλόσωμο μαύρο σκυλί.
Στοιχειώνει απόμερους δρόμους αλλά πιο συχνά καραδοκεί σε σταυροδρόμια. Όποιος το δει πρέπει να ξέρει ότι είναι ένας πολύ κακός οιωνός. Στην Ουαλία κρύβεται επίσης η Gwrach y Rhibyn, μια τερατώδης γριά που μοιάζει με πτώμα και στριγκλίζει σε αυτούς που πρόκειται να πεθάνουν, όπως περίπου κάνει και το Ιρλανδέζικο banshee.
Της αρέσουν πολύ οι διασταυρώσεις ή τα ρυάκια αλλά κάποιες φορές θα τη δείτε να σας κοιτάζει μέσα απ’ τα παράθυρα του σπιτιού σας. Στην νήσο Man (Isle of Man,) τα κακά πνεύματα και η κακοτυχία μπορεί να εξορκιστούν με το να σκουπίσει κάποιος ένα σταυροδρόμι τα μεσάνυχτα, μια ώρα μεταβατική, το σύνορο ανάμεσα σε μια μέρα και στην επόμενη, όπως ακριβώς είναι και το δειλινό.
Στην Ιρλανδία, τα σώματα εκείνων που δεν έχουν δεχτεί την θεία κοινωνία θεωρούνται ανίερα και θάβονταν σε σταυροδρόμια.
Αυτό δεν συνέβαινε μόνο για να τα κρατήσουν έξω από εξαγνισμένα νεκροταφεία αλλά γιατί έτσι θα παρέμεναν θαμμένα και ανήμπορα να επιστρέψουν ως απέθαντα βαμπίρ. Ακόμα και αν κατάφερναν να σκάψουν τον δρόμο τους μέχρι την επιφάνεια του εδάφους, θα μπερδεύονταν στην προσπάθειά τους να αποφασίσουν ποιο δρόμο να πάρουν.
Τα σταυροδρόμια ήταν επίσης ένα σημείο όπου οι άνθρωποι μπορούσαν να δραπετεύσουν από το βασίλειο των ξωτικών καθώς ήταν πιο εύκολο να περάσει κανεις από εκεί στον δικό μας κόσμο.
Στην Αγγλία οι αυτόχειρες θάβονταν σε σταυροδρόμια.
Καθώς η αυτοκτονία θεωρούταν βαρύτατο αμάρτημα, δεν επιτρέπονταν να ταφούν σε εκκλησιαστικά νεκροταφεία, μια πρακτική που συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο οι κρεμάλες τοποθετούνταν σε σταυροδρόμια καθώς οι παράνομοι που εκτελούνταν εκεί δεν ήταν επιθυμητοί σε ιερά σημεία.
Ο Black Shuck είναι ένα πελώριο μαύρο σκυλί που εμφανίζεται στα σταυροδρόμια καθώς και σε σημεία όπου έχουν γίνει εκτελέσεις ή σε περάσματα που οδηγούν στη χώρα των ξωτικών.
Ακριβώς όπως το Ουαλικό Gwyllgi, είναι ένα οιωνός θανάτου. Αυτοί που κουβαλούσαν φέρετρα, άφηναν στο έδαφος το φορτίο τους μόνο σε σταυροδρόμια για να ξεκουραστούν λιγάκι.
Στην Ευρώπη τώρα, πιο νότια από τα Βρετανικά νησιά, στη Γαλλική Βρετάνη, υπάρχουν θρύλοι για μια μαύρη γάτα η οποία χαρίζει ασημένια νομίσματα. Φυσικά, αυτός που δέχεται αυτό το δώρο πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός γιατί πρώτα πρέπει να της δώσει μπόλικη τροφή από κάθε γεύμα του. Μόνο σε σταυροδρόμια μπορεί να αποκτήσει κανείς αυτή τη γάτα. Για να την κάνει δική του, πρέπει να πηγαίνει σε ένα σταυροδρόμι για πολλές νύχτες συνεχόμενα κρατώντας μαζί του μια νεκρή χήνα, έως ότου η μαγική γάτα αποφασίσει να κάνει την εμφάνισή της.
Μόλις πάρετε τη γάτα στο σπίτι σας, θα πρέπει να την κλείσετε σε ένα κουτί και να την ταΐζετε καλά έως ότου εξημερωθεί εντελώς. Αν την αφήσετε να σας ξεφύγει πολύ νωρίς, θα έχετε κακοτυχία. Επίσης, η Κέλτικη θεά-άλογο Epona εμφανίζεται μόνο σε αυτούς που θεωρεί άξιους για τη βοήθειά της, αν τη ζητήσουν σε σταυροδρόμια.
Στη Γερμανική λαογραφία, λέγεται ότι μπορεί να γίνετε υπηρέτες του διαβόλου σε σταυροδρόμια με αντάλλαγμα αυτό που επιθυμεί η καρδιά σας. Οι μάγισσες στη Γερμανία επίσης συναντιόταν σε σταυροδρόμια και παλιά οι δεισιδαίμονες Γερμανοί συνήθιζαν να κροταλίζουν μαστίγια τη Βαλπούργια νύχτα στα σταυροδρόμια για να τις φοβίσουν και να τις κρατήσουν μακριά. Επίσης στα γερμανικά σταυροδρόμια εμφανίζονται κάποιοι φασματικοί καβαλάρηδες που θα σας εμποδίσουν να τα διασχίσετε.
Στην Ιταλία, στα χρόνια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας υπήρχαν οι Lares, που ήταν φύλακες οικογενειών, διασταυρώσεων και πόλεων. Στα σταυροδρόμια στήνονταν ιερά προς τιμή τους. Επίσης, λατρεύονταν σε ετήσιες γιορτές, τα Compitalia, που συχνά οργανώνονταν σε σημεία όπου δρόμοι διασταυρώνονταν.
Στην Ελλάδα, ο θεός Ερμής ήταν ο προστάτης των ταξιδιωτών και οι εικόνες του βρίσκονταν σε ορόσημα που πάντα στήνονταν σε σταυροδρόμια.
Ο Ηρακλής, όταν βρέθηκε σ’ ένα σταυροδρόμι συνάντησε δύο γυναίκες τις προσωποποιήσεις της Αρετής και της Κακίας. Ως πραγματικός ήρωας που ήταν, ο Ηρακλής διάλεξε το δρόμο της αρετής.
Η Εκάτη, ήταν η θεά των σταυροδρομιών αλλά και των μαγισσών. Μπορούσε να δείξει τη σωστή κατεύθυνση σ’ ένα ταξιδιώτη ή να τον κάνει να χάσει το δρόμο του. Μπορούσε επίσης να καθοδηγήσει τους πιστούς της σε ζητήματα που σχετίζονταν με επιλογές που επιθυμούσαν να κάνουν στη ζωή τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η συμβουλή της γινόταν εύκολα κατανοητή.
Ήταν μια ιδιαίτερα οριακή θεότητα που φύλαγε επίσης κατώφλια και πύλες καθώς και τα σύνορα ανάμεσα στους τόπους του πολιτισμού και στις ερημιές της βααβαρότητας.
Οι θυσίες προς τιμή της γινόταν σε σταυροδρόμια.
Αν και εξαιτίας των χριστιανικών επιρροών απεικονίστηκε αργότερα ως άσχημη γριά, αρχικά ήταν πολύ όμορφη, κάτι που εξακολουθούν να ισχυρίζονται οι σύγχρονοι νεοπαγανιστές λάτρεις της…
Στη Ρουμανία, η λαογραφία μας λέει ότι βαμπίρ και μάγισσες συναντιόνταν σε σταυροδρόμια που βρίσκονταν σε σημεία απόμερα και ερημικά. Στην Ανατολική Ευρώπη μιλάνε επίσης για τις Ieles, μεγαλόσωμες δίποδες και αιλουροειδείς οντότητες που επιτίθενται στους ανθρώπους και πίνουν το αίμα τους.
Τα σταυροδρόμια ήταν τα αγαπημένα της σημεία για ενέδρα αλλά χρησίμευαν και ως σημεία προστασίας, αν στεκόσουν στο κέντρο του σταυροδρομιού και δεν έφευγες από εκεί μέχρι να φύγουν πρώτα αυτές.
Στο Βέλγιο μιλούσαν για το Oschaert, ένα μαύρο σκυλί που ξεγελούσε τους ταξιδιώτες και τους περίμενε στο κέντρο μιας διασταύρωσης.
Στην Κίνα, ο Lu Tou ήταν ο θεός των σταυροδρομιών και του πλούτου.
Στο Μπαλί, οι κάτοικοι αφήνουν ακόμα και σήμερα τρόφιμα σε σταυροδρόμια για να εξευμενίσουν τους δαίμονες που ζούνε στο νησί τους. Ύστερα ανάβουν δαυλούς και τους φωνάζουν να φύγουν μακριά σε μια προσπάθεια να τους εκφοβίσουν.
Στην Ιαπωνία, ο Sarutahiko Okami είναι ο θεός των διασταυρώσεων που λειτουργούν ως σύνορα ανάμεσα στον ουρανό και στη γη. Καθώς στέκεται στα σταυροδρόμια είναι τόσο ψηλός που μοιάζει να αγγίζει τον ουρανό.
Ένας άλλος γιαπωνέζος θεός των σταυροδρομιών είναι o Chimata-No-Kami, ένας φαλλικός θεός, που συνδέει εννοιολογικά τα σταυροδρόμια με την ανδρική γονιμότητα
Ο Rokuharamitsuji είναι ένας ναός που βρίσκεται στο Fudarakusan εκεί όπου υποτίθεται ότι βρίσκονται τα σταυροδρόμια έξι διαστάσεων, μια οριακή τοποθεσία ανάμεσα στο δικό μας κόσμο και σε άλλους. Μια ακόμα γιαπωνέζικη θεότητα, ο Jizo, είναι προστάτης των ταξιδιωτών και τα αγάλματά του βρίσκονται σε σταυροδρόμια, όπως ακριβώς συμβαίνει με τον ελληνικό Ερμή.
Στην Ινδία, ο θεός των σταυροδρομιών ονομάζεται Bhairava. Είναι μια παλαιότερη εκδοχή του μεγάλου θεού Siva και φυλάει τα σύνορα των χωριών, εκεί όπου ο κίνδυνος ελλοχεύει στις διασταυρώσεις.
Στο Βουδισμό υπάρχει η Mara, η θεά του κακού και του θανάτου που στοιχειώνει απόμερα μέρη και κυρίως σταυροδρόμια.
Στην Ιουδαϊκή λαογραφία τα σταυροδρόμια χρησιμοποιούνταν ως σημεία όπου μπορεί κάποιος να παρασκευάσει πανίσχυρα ερωτικά φίλτρα. Επίσης, μπορούσες να θεραπεύσεις έναν πυρετό με το να μαζέψεις ένα μερμήγκι από ένα σταυροδρόμι, εφόσον το μερμήγκι κουβαλούσε ένα φορτίο και το έβαζες σ’ ένα σωλήνα από χαλκό!
Στην Αφρική ο Legba είναι ο φύλακας των διασταυρώσεων και ανοίγει τις πύλες ανάμεσα στους κόσμους. Κατέχει περίοπτη θέση στο πάνθεον της τελετουργικής θρησκείας Hoodoo που συνδυάζει πολλά στοιχεία μαγείας, αφρικανικού παγανισμού και Καθολικισμού.
Τα σταυροδρόμια χρησιμοποιούνταν σε πρακτικές εξαγνισμού όπου πετούσες προσφορές σε σταυροδρόμια, και μετά τους έστρεφες την πλάτη και έφευγες χωρίς να κοιτάξεις πίσω σου.
Η Αφρικανική μαγεία θεωρείται ότι είναι πιο ισχυρή όταν ασκείται σε σταυροδρόμια.
Επίσης, είναι τα καλύτερα σημεία για να μάθει κανείς μια τέχνη, γιατί εκεί εμφανίζεται κάποιος μεγαλόσωμος άνθρωπος με δέρμα μαύρο σαν την πίσσα που χαρίζει το δώρο της μεγαλοσύνης πάνω στην τέχνη που ασκείς. Αυτή η θεότητα ταυτίστηκε με τον διάβολό αν και στην προφορική παράδοση της Αφρικής ο Papa Legba δεν έχει καμία σχέση με τον διάβολο
Papa Legba
Κλείνοντας
Βλέπουμε λοιπόν ότι τα σταυροδρόμια κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν τη φαντασία των ανθρώπων από τα πολύ αρχαία χρόνια.
Στο συλλογικό ασυνείδητο είναι σημεία αβεβαιότητας, ορόσημα όπου η πραγματικότητα είναι ρευστή και αβέβαιη και λειτουργεί ως κβαντικός αφρός που περιμένει να αποκρυσταλλωθεί σε καινούργια εκδοχή, ανάλογα με την επιλογή που θα κάνει ο ταξιδιώτης.
Ίσως εκεί βρίσκεται η μαγεία τους που μπορείτε να τη ζήσετε και εσείς, αν κάνετε το ακόλουθο πείραμα: Την επόμενη φορά που θα ακολουθήσετε μια διαδρομή που γνωρίζετε πολύ καλά, τολμήστε, όταν φτάσετε σε ένα σταυροδρόμι, να αλλάξετε πορεία.
Ακολουθείστε ένα δρόμο που ποτέ δεν επιλέξατε ως τώρα και που ξέρετε, ίσως έτσι γεννηθεί μια αλληλουχία γεγονότων που θα αλλάξει εντελώς τη ζωή σας και θα γονιμοποιήσει ένα θαυμαστό καινούργιο κόσμο…
Who is Who
Ο Έρικ Σμυρναίος είναι κατά το ήμισυ Έλληνας και κατά το ήμισυ Φιλανδός, και γεννήθηκε στην Αγγλία το 1970, όπου και σπούδασε Νομικά. Από το 1993 ζει και εργάζεται στην Ελλάδα όπου, στον ελεύθερο χρόνο του, αρέσκεται να γράφει διηγήματα και μυθιστορήματα που κινούνται στο χώρο του φανταστικού. Παρά το ότι η μητρική του γλώσσα δεν είναι τα ελληνικά, τα έργα του είναι γραμμένα σε αυτή τη γλώσσα, την οποία ο ίδιος θεωρεί “την τελειοτέρα όλων των γλωσσών”. Κατά τα άλλα, του αρέσει ο κινηματογράφος φαντασίας, με ιδιαίτερη προτίμηση στο είδος του μεταφυσικού θρίλερ και της επιστημονικής φαντασίας, το διάβασμα, οι πεζοπορίες στα συναρπαστικά ελληνικά βουνά και η εξερεύνηση μυστηριακών τόπων, κατά προτίμηση κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Φιλοδοξεί μια μέρα να πατήσει το πόδι του στον πλανήτη Άρη, αν κι έχει αποδεχτεί πλέον το γεγονός ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι μάλλον απίθανο. Τα τέσσερα βιβλία του Συγγραφέα : α) Η Κυρά Της Πόλης β) Δεσμοί Αίματος γ) Η Εκδίκηση της Κασσάνδρας.δ ) Κθούλου Φτού-νγκ