Πως να πείσεις τον άλλο να κάνει αυτό που θες

Το να μπορείς να πείσεις τον άλλο να κάνει αυτό που θες, προϋποθέτει φυσικά, να μπορεί να σε πείσει και ο άλλος να κάνεις αυτό που θέλει αυτός.

Και με το τελευταίο πιθανώς να διαφωνείς.

Και όμως μωρό μου, έχει αποδειχθεί πως ο άνθρωπος είναι έτοιμος να πιστέψει σε οτιδήποτε του σερβίρουν με έξυπνο τρόπο, ανεξαρτήτου ηλικίας και μορφωτικού επιπέδου.

Μην το παίρνεις προσωπικά. Αυτό συμβαίνει διότι επί των πλείστων είμαστε ετερόφωτα όντα. Τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε δεν τα έχουμε επιβεβαιώσει με την δική μας εμπειρία. Απλά έχουμε ακούσει ή έχουμε διαβάσει ότι ισχύουν.

Κατ επέκταση είναι κυριολεκτικά εφικτό, να κάνεις τον οποιονδήποτε να πιστέψει το οτιδήποτε.

Τα εργαλεία της πειθούς - Λογικές Πλάνες

Οι “Λογικές Πλάνες” είναι τα επιχειρήματα που δεν αποδεικνύουν τίποτε, και όμως πείθουν και τους πιο διαβασμένους της παρέας. Τις συναντάμε καθημερινά, πέφτουμε στις παγίδες τους ή ρίχνουμε άλλους μέσα.

Θα δεις πως στο άκουσμα τους, κάνουν κεφαλάκια να κουνιούνται πάνω-κάτω σε πλήρη συμφωνία.

Μερικές από αυτές είναι οι παρακάτω:

“Αd hominem”

Αυτή η λατινικούρα σημαίνει “προσβολή στο άτομο και όχι στην ιδέα που πρεσβεύει”.

Θα έχεις έχεις παρατηρήσει ότι πολλοί προσπαθούν να ακυρώσουν την άποψη κάποιου ατόμου, επιτιθέμενοι σε κάποιο χαρακτηριστικό ή σε κάποια ιδιότητα του.

Παραδείγματα:

1) Στις τάξεις του γυμνασίου, αρκούσε να πεις: "Άσε μας ρε Μάκη με το μικρό σου τσουτσουνάκι” για να ακυρώσεις πλήρως αυτόν και τα λεγόμενά του, ασχέτως που όλοι γνωρίζουμε πως το μικρό μέγεθος του πέους του Μάκη , δεν έχει καμμία σχέση με το αν έχει πει κάτι σωστό ή όχι.

Μεγαλώνοντας, οι πλάνες ad hominem παραμένουν οι ίδιες, μόνο που γίνονται πιο ελαφρώς πιο “σοβαρές” και πιο περίτεχνες. Σίγουρα θα τις έχεις συναντήσει σε πολλές συζητήσεις και συχνά πέφτεις θύμα τους.

Μάλιστα μπορεί και να πέφτεις θύμα τους αυτή την στιγμή…

2) Αν είσαι από αυτούς που διαβάζουν αυτό το κείμενο αρνητικά προκατειλημμένοι λόγω της ιδιότητας μου ως πρώην ‘‘κορίτσι του καιρού’’ τότε έχεις πέσει στην παγίδα της πλάνης “Ad hominem” .

Στην περίπτωση αυτή με αξιολογείς με βάση την ιδιότητα και όχι με βάση τα λεγόμενα μου. Κρίνεις το “το ποια διαβάζεις” και όχι το “τι διαβάζεις”.

Τι να μας πει μωρέ και αυτή η άντυτη, πως να παίζουμε κλαρίνο ;

Keep calm, το να συμφωνήσεις μαζί μου σε μία θέση, δεν σε κάνει κοινωνό ολόκληρης της κοσμοθέασης μου.

Χρειάζεται το ελάχιστο της πνευματικής καλλιέργειας για να μην χρησιμοποιείς ή να μην ξεγελιέσαι από τις πλάνες ad hominem

"Προσφυγή στην πλειοψηφία" ή "το σύνδρομο της αγέλης"

Σε αυτήν την κατηγορία προσπαθείς να πείσεις τον άλλο να κάνει κάτι, με το επιχείρημα “αφού το κάνουν όλοι”. Αναφέρεσαι συνήθως στην πλειοψηφία της κοινωνίας σου ή στους περισσότερους της παρέας/ομάδας σου.

Αυτό που κάνει αυτήν την πλάνη αυτή τόσο αποτελεσματική είναι ότι οι άνθρωποι είναι κοινωνικά ζώα. Επιθυμούνε διακαώς να νιώσουνε πως είναι αποδεκτοί από το σύνολο και από την αγέλη/ομάδα τους.

Παραδείγματα:

1) «Για να το λένε τόσοι, είναι δυνατόν να κάνουν λάθος;» Προφανώς και όχι, βλάκες είναι;!

2) Δες το παρακάτω βίντεο με το πείραμα συμμόρφωσης του Asch και φρίξε!

"Προσφυγή στην αυθεντία"

Εδώ έχουμε ένα τρομερά πειστικό εργαλείο! Προσπαθείς να πείσεις κάποιον λέγοντας του πως το ίδιο υποστηρίζει και ο Χ ειδικός/γνωστός (επιστήμονας, φιλόσοφος, ηγέτης, συγγραφέας, κάποιο θρησκευτικό βιβλίο κτλ) . Μέσω αυτού του τρόπου, το μέγεθος της αυθεντίας εντυπωσιάζει και λειτουργεί εκφοβιστικά επάνω στην κρίση του συνομιλητή.

Με αυτή την κατηγορία όλοι λίγο πολύ έχουμε πεισθεί και πείσει πως κάτι σίγουρα αληθεύει. Μα η προσφυγή στην αυθεντία αποτελεί λογική πλάνη: ακόμη και οι αυθεντίες είναι δυνατόν να σφάλλουν, τόσο στον γνωστικό τους τομέα, όσο και σε άλλους.

Το να παραθέτει κανείς απόψεις από διάσημες αυθεντίες, δεν σημαίνει πως τεκμηριώνει το επιχείρημα του. Απλώς το ενισχύει.

Παραδείγματα:

1) "Η γη είναι επίπεδη’’, "Το άτομο δεν τέμνεται’’, “οποιαδήποτε μηχανή βαρύτερη από τον αέρα δεν μπορεί να πετάξει’’ και λοιπές επιστημονικές σιγουριές - κάποιες αιώνων.

2) “Εάν δεν συμμορφωθείς με τους Χ κανόνες η ψυχή σου θα τιμωρηθεί μετά θάνατον" . Θρησκευτικοί κανόνες χιλιετιών.

"Προσφυγή στο συναίσθημα"

Σε αυτή την πλάνη προκαλείς τα ανάλογα συναισθήματα, φορτίζεις συγκινησιακά τον δέκτη, ώστε να συμφωνήσει σε όσα του προτείνεις.

Αξίζει να ψάξεις την τέχνη της “Ρητορικής” η οποία, μεταξύ άλλων, διδάσκει πώς να διεγείρεις στους άλλους συναισθήματα όπως οργή, συμπάθεια, θάρρος, φόβο, εμπιστοσύνη, οίκτο, αγανάκτηση, ντροπή, περιφρόνηση.

Παραδείγματα:

1) Κάποιος γίνεται περισσότερο συμπαθής στο υποσυνείδητο των διαδικτιακών φίλων, απλά βγάζοντας μία φωτογραφία με ένα νεογέννητο μωρό και ανεβάζοντας την στο προφίλ του.

Ναι, αυτό αποτελεί καραμπινάτη προσφυγή στο συναίσθημα. Ειδικά στο συναίσθημα των γυναικών..

2) Όταν χρησιμοποιείς την προσφυγή στο συναίσθημα για ανθρωπιστικούς, οικολογικούς και φιλοζωικούς σκοπούς, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα (όπως οι διαφημίσεις των φιλοζωικών σωματίων με τραυματισμένα αδέσποτα).

Kάντο όπως ο Bieber

Προσφυγή στην αίσθηση του (ρατσιστικού) χιούμορ

3) Όταν όμως κάνεις κατάχρηση της προσφυγή στο συναίσθημα, με στόχο την ενοχοποίηση της διαφορετικότητας ή όταν το χρησιμοποιείς για να παραπλανήσεις για προσωπικό σου όφελος (οικονομική εκμετάλλευση, διάδοση ψεύτικων φόβων ή ελπίδων, ρατσισμός, εξαγορά ψήφων κ.λπ.) μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για το άτομο, όπως και για την κοινωνία

"Αμφισημία"

Αν θέλεις να μπερδέψεις και να συγχύσεις τον συνομιλητή σου, αυτή η κατηγορία σου ταιριάζει γάντι.

Η πλάνη της αμφισημίας επιτυγχάνεται με την χρήση μίας λέξης η οποία μπορεί να πάρει περισσότερες από μία έννοιες μέσα στα συμφραζόμενα του ίδιου επιχειρήματος

Παραδείγματα:

1) Λέει ο Τάκης: “Αγόρασα ακριβά ρούχα και παπούτσια’’

Εάν σε ρωτούσα «τα παπούτσια που αγόρασε ο Τάκης, είναι ακριβά;», τι θα απαντούσες;

Κατά πάσα πιθανότητα θα έβλεπες την “παγίδα” και θα έλεγες ότι «μπορεί ναι, μπορεί και όχι». Αυτό το «μπορεί ναι, μπορεί και όχι» είναι σημάδι ότι η φράση που εξετάζουμε είναι αμφίσημη, δηλαδή ότι επιδέχεται δύο τουλάχιστον διαφορετικές ερμηνείες.

Παρόλα αυτά, τελική αίσθηση που αφήνει είναι πως ο Τάκης αγόρασε και ακριβά παπούτσια (ξέρω κάποιες που ερεθίζονται στην σκέψη πως το παπούτσι είναι Prada και ας κόστισε από το κινέζικο 9,40). Αλλά ακόμη και αν καταλάβει κάποιος/κάποια ότι ο Τάκης φοράει παπούτσι “μαϊμού” δεν μπορεί να τον κατηγορήσει πως είπε ψέματα.

Μία αμφισημία όμως μπορεί να έχει πολλά περισσότερα από 2 νοήματα. Διότι όταν ένας όρος είναι ασαφής, αμφίσημος, θολός γίνεται “μπαλαντέρ”, δηλαδή μπορεί να περιλαμβάνει μία τεράστια γκάμα νοημάτων, από το νόημα που δίνει το λεξικό μέχρι το εντελώς αντίθετο.

Έπεσα και εγώ θύμα μιας αμφισημίας

2) Μία συνάντηση στην Μύκονο με δύο ευρέως γνωστές κυρίες–τις οποίες σέβομαι- και οι διακοπές μου στο νησί βαφτίστηκαν από δημοσίευμα ως: “Η συνάντηση του Τριγώνου της Αμαρτίας για τις ανάγκες φωτογράφησης σε πολυτελές ξενοδοχείο της Μυκόνου.”

Το αμφίσημο “Τρίγωνο της Αμαρτίας”- σε συνδυασμό με τις ανακρίβειες για “φωτογράφηση σε πολυτελές ξενοδοχείο” οι οποίες με την σειρά τους δίνουν ακόμη περισσότερα νοήματα στο “αμαρτωλό τρίγωνο”, παρασύρει το μυαλό του λιγότερο οξυδερκή αναγνώστη σε σενάρια με νεράιδες που πετάνε γυμνές καβάλα σε τεράστιους μαύρους δράκους, κάτω από πορφυρούς αστραποβόλους ουρανούς.

Θα είχε ενδιαφέρον και τούτο. Προσωπικά βέβαια αν πρωταγωνιστούσα σε σενάριο φαντασίας θα επέλεγα τον ξενέρωτο ρόλο της γοργόνας. Ένα πλάσμα με περιορισμένες χρήσεις, μίας που δεν μπορείς ούτε να φας ούτε να του κάνεις έρωτα.

Από την άλλη πλευρά, χίλιες φορές καλύτερα να πιστέψεις σε κλικο-θηρικά “αμαρτωλά τρίγωνα και την Πετρούλα μέσα”, παρά σε άλλες ειδήσεις, είτε βγαλμένες από γραφιάδες διαφόρων πολιτικών κύκλων, είτε άλλων «μάγων των λέξεων» που το μόνο σίγουρο είναι πως προσωπικό τους όφελος δεν συμπίπτει με το δικό σου.

Στην πρώτη περίπτωση “ο ασθενής θα ζήσει”. Διότι αν πιστέψει σε “αμαρτωλές τριγωνικές φωτογραφήσεις”, στην χειρότερη περίπτωση θα με φακελώσει ως "αόριστα αμαρτωλή”, και έπειτα μπορεί να επιβεβαιώσει την θεωρία του χύνοντας το ληγμένο γάλα από το μίνι-μπαρ του. Αυτό δεν ήταν υπονοούμενο περί αυνανισμού, μα απλώς ένα παράδειγμα για το πώς επιβεβαιώνουν ορισμένοι τις θεωρίες τους.

Στην δεύτερη περίπτωση όμως, αυτός που θα πιστέψει σε μία επικίνδυνη πληροφορία, κατασκευασμένη από κάποιον ωφελιμιστή, που γνωρίζει από πρώτο χέρι την ευγενή τέχνη της πειθούς, κάνει κωλοτούμπες σαν την αρκούδα στο ντέφι του αρκουδιάρη!

Έπειτα πηγαίνει και εκλέγει ηγέτες, υποστηρίζει κυβερνήσεις, υιοθετεί φανατικά θρησκείες και ομάδες. Ζει τυφλωμένος μέσα στην πλάνη που του πούλησαν ως την “μοναδική αλήθεια”.

Ο νους του ατόμου, που δεν αμφισβητεί την όποια “μοναδική αλήθεια” του σερβίρουν, δε διευρύνεται, δεν ταΐζεται, δεν μπαίνουν μέσα του νέα δεδομένα, αποκοιμιέται και αργοπεθαίνει.

Άλλες λογικές πλάνες:

Anecdotal Evidence, Observational Selection, Post Hoc, ολισθηρός κατήφορος, βεβιασμένη γενίκευση, απαστράπτουσες γενικότητες

(λινκ)

Επιστροφή

Μοιραστείτε το άρθρο !