top of page

                                                                                                     Δήλος

 

 

 

Εαν θεωρήσουμε τη γη ώς έναν μητρικό υπερ-οργανισμό και όλα τα έμβια όντα έπανω της αποτέλεσμα της γονιμότητας αυτού του υπερ-οργανισμού μπορούμε να εξάγουμε καποια χρήσιμα συμπεράσματα.

 

Ο άνθρωπος λοιπόν ως κύτταρο περιπλανήθηκε στις αχανείς εκτάσεις του σώματος της Γης. Κάποια πολύ συγκεκριμένα μέρη όμως του σώματος φαίνεται να τραβούσαν σαν μαγνήτες τα μικρά αυτά κύτταρα ( ίσως και καρκινικά για κάποιους) που λέγονται άνθρωποι. Οι τοποθεσίες αυτές αγαπήθηκαν για τη ζωογόνα ενέργεια τους , λατρεύτηκαν σαν τόποι Δύναμης και ναοί θεοτήτων ανεγέρθηκαν στα χώματα τους.

 

Τα κύτταρα πεθαίναν και ξαναγεννιόντουσαν κι ομως συνέχιζαν να πηγαινοέρχονται σε αυτά τα ζωτικά κέντρα του σώματος της Γης

Ένα απο αυτά τα κέντρα υπήρξε το νησί της Δήλου. Ένα άγονο κομμάτι γης που θαλλασοδέρνεται απο τα κύματα του Αιγαίου κι όμως υπήρξε ιερός τόπος απο τους προϊστορικούς χρόνους. Στην αρχή η ονομασία του ήταν Αστερία , επειδή οι Θεοί το έβλεπαν απο ψηλά να λαμποκοπά στη σκοτεινή γη και θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν το ανάλογο αυτού που σήμερα ονομάζουμε fata morgana .

 

Fata morgana ονομάζεται μία φασματική πολιτεία η οποία δεν υπάρχει στο πραγματικό κόσμο παρά μόνο εμφανίζεται στα μάτια ανυποψιάστων θεατων ως παραίσθηση ως μία πολιτεία στον ουρανό , η ένα κομμάτι νησιού μέσα στη θάλασσα.

 

Έτσι και την Αστερία , οι ναυτικοί την έβλεπαν πότε στο Σαρωνικό , πότε μεταξύ Αθήνας και Εύβοιας , πότε στο Σούνιο και πότε απέναντι απο τη Χιο. Σύμφωνα με τη μυθολογία όταν η Λητώ γέννησε τελικά το γίο της Απόλλωνα στην Αστερία το νησι άλλαξε όνομα και έγινε Δήλος ,χάρη στη μεσολάβηση του Ποσειδώνα ο οποίος ανύψωσε τέσσερις κιόνες απο το βυθό της θάλασσας και ακινοιτοποίησε επιτέλους το κινούμενο κομμάτι Γης.

 

Έτσι η Αστερία έγίνε δηλή , δηλαδή γνωστή στο κόσμο αφού μεχρι τότε κανεις δεν μπορούσε να προσδιορίσει την επακριβή θέση της.

 

Τα ευρήματα δείχνουν πως υπήρξε ανθρώπινη δραστηριότητα στη Δήλο ήδη απο τη τρίτη χιλιετία π.Χ. Οι πρώτοι κάτοικοι πρέπει να ήταν οι Κάρες ή Φοίνικες και κατοίκησαν τη κορυφή της Κύνθου. Η Δήλος πρέπει να ήταν γνωστή στους Μινωίτες ενώ σίγουρη θεωρείται η παρουσία των Μυκηναίων ( 1600-1200 π.Χ.) . Ήδη απο τον 8ο αιώνα π.Χ. , η Δήλος θεωρείται πανσέβαστο λατρευτικό κέντρο όπου συνέρεαν οι Ίωνες για να λατρέψουν τον Απόλλωνα.

 

Η σπουδαιότητα και η αίγλη της Δήλου ανερχόταν συνέχεια τους επόμενους αιώνες , όπου και στήθηκαν οι περίφημοι μαρμάρινοι λέοντες, ο Κολοσσός του Απόλλωνα και άλλα σημαντικά μνημεία της εποχής.

 

Στο μεταξύ , το 540 π.Χ. , o Πεισίστρατος ( και παλιότερα ο Επιμενίδης απο την Κρήτη) έκανε καθαρμό στο νησί , απομακρύνοντας τους τάφους απο την περιοχή του ιερού , αφού ο θεός του Φωτός αποστρέφεται το θάνατο. Την εποχή των Περσικών πολέμων ειναι χαρακτηριστικό πως οι Πέρσες όχι μόνο σεβόταν το νησί αλλά έκαναν και δωρεά 300 ταλάντων.

 

Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων, το 478 π.Χ., ιδρύθηκε η Δηλιακή Συμμαχία, μία συμμαχία πόλεων κρατών στην οποία την πρωτοκαθεδρία είχε η Αθήνα. Η Δήλος ήταν η έδρα της συμμαχίας και σ’ αυτήν φυλασσόταν το κοινό ταμείο μέχρι το 454 π.Χ., οπότε ο Περικλής το μετέφερε στην Αθήνα. Ο λοιμός που ξεσπασε στην Αθήνα κατα τη διάρκεια του Πελοπονησσιακού Πολέμου , αποδίδεται στην οργή του Απόλλωνα και οι Αθηναίοι βρήκαν αφορμή να πραγματοποιήσουν ένα ριζικό καθαρμό στη Δήλο μεταξύ 426-425 π.Χ. . Έτσι απομακρύνθηκαν όλοι οι τάφοι , ακόμα και οι πιο πρόσφατοι. Οστά και κτερίσματα θάφτηκαν ομαδικά στη γειτονική Ρήνεια, στο Βόθρο της Καθάρσεως.

Ο καθαρμός όμως δε σταμάτησε εκεί αφού απαγορεύτηκε και ο τοκετός που μόλυνε το ιερό νησί. Θα λέγαμε πως η τελετουργία του καθαρμού που πραγματοποίησαν οι Αθηναίοι φανερώνει πέρα απο τις στρατηγικές σκοπιμότητες και την αντίληψη που είχαν για την ιερή γεωγραφική τοποθεσία της Δήλου ως έναν καθοριστικό για την πορεία τους ενεργειακό πυρήνα , που πρέπει να φυλαν ως κόρη οφθαλμού και να τον κρατάν αμόλυντο . Κρατώντας το νησί μακριά απο το παράγοντα άνθρωπο εξορίζοντας τόσο το θάνατο όσο και τη γέννηση , κράτησαν το νησί ένα τόπο ιερό , αφιερωμένο αποκλειστικά στην άχρονη Θεία ουσία.

 

Με την άνοδο των Μακεδόνων το νησί θα απαλλαγεί απο την Αθηναϊκή κυριαρχία και θα γνωρίσει ξανά περίοδο άνθησης καθώς και θα ανοικοδομηθούν σπουδαία μνημεία όπως η Υπόστυλος Αίθουσα , το στάδιο και η παλαίστρα της λίμνης. Την εποχή της Ρωμαϊκης αυτοκρατορίας έγινε προσπάθεια εισχώρησης του Αιγυπτιακού Ιερατίου γεγονός που φανερώνει το ενδιαφέρον των θρησκευτικών ιερατείων για τον ενεργειακό πυρήνα του Αιγαίου.

 

Η ανακύρηξη της Δήλου σε ελεύθερο λιμάνι σε συνδιασμό με την καταστροφή της Κορίνθου το 146 π.Χ. είχαν ως αποτέλεσμα να αναδειχθεί η Δήλος στο μεγαλύτερο κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου του Αιγαίου. Τη λατρεία των θεών αντικατέστησε η λατρεία του χρήματος. Έμποροι , εφοπλιστές και πράκτορες δίνουν μία εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα στο νησί , ζώντας επιδεικτικά. Είναι απίστευτο όπως σημείωνει ο Θ. Βέμπος : πως ένα μικρό και άγονο ξερονήσι έφτασε να φιλοξενεί πάνω απο 25.000 κατοίκους γύρω στο 100 π.Χ. . Ωστόσο αυτό φανερώνει πως η δύναμη ενός τόπου μπορεί να εκδηλώνεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.

 

Η καταστροφή όμως θα ερχόταν σύντομα αφού ο Μιθριδάτης λεηλάτησε και κατέστρεψε το ανθηρό νησί , σφάζοντας χιλιάδες κατοίκους. Ότι είχε απομείνει στο νησί αποτελείωσε ο σύμμαχος του Μιθριδάτη , Αθηνόδωρος.

 

Στη σύγχρονη ιστορία πέρα απο τους χιλιάδες περιηγητές που έσπευσαν να θαυμάσουν το αρχαιο τοπίο , άξια αναφοράς είναι η εγκατάσταση των περίφημων και σκοτεινών Ιπποτών της Μάλτας εκεί το 1329. Θα λέγαμε πως ο καθαρμός που επιτέλεσαν οι Αθηναίοι φαίνεται πως είναι διαχρονικός. Κοπάδια τουριστών συρρέουν να θαυμάσουν τα μνημεία του νησιού ωστόσο η διανυκτέρευση απαγορεύεται αυστηρά .


Η Δήλος παραμένει ένας άχρονος και θεϊκος τόπος κρατώντας εξόριστη κάθε ανθρώπινη παρουσία

 

 

Πηγή : Τόπο Δύναμης στην Ελλάδα . Θανάσης Βέμπος

Επιστροφή 

Μοιραστείτε το άρθρο !

bottom of page