Ο νους δεν είναι ενα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια φλόγα που πρέπει να ανάψει
Γιατί τα άτομα με κατάθλιψη δε θυμούνται τα όνειρα τους ;
Μετά απο δεκαετίες έρευνας για τον ύπνο η επιστήμονας Rosalind D. Cartwright προσέφερε πληθώρα νέων δεδομένων για τη σημασία των ονείρων και κατόρθωσε να επεκτείνει κατά πολύ τις θεωρίες των Φροϊντ και για Γιούνγκ για το ρόλο των ονείρων στη καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Η ψυχολογία είναι η μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τα όνειρα αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο τη ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης καθώς καταλαμβάνουν περίπου 12 χρόνια εαν υποθέσουμε πως ο μέσος άνθρωπος ζει μέχρι τα 70, μιλάμε δηλαδή για το 1/6 της ζωής. Η αδυναμία όμως των ερευνητών να καταγράψουν με μετρήσιμα δεδομένα την επιρροή των ονείρων στην καθημερινή ζωή τα έχει κατατάξει στη λίστα με τους δευτερεύοντες παράγοντες της συμπεριφοράς.
Η R.D. Cartwright ανέδειξε τη σημασία των ονείρων ως ρυθμιστικού συναισθηματικού παράγοντα καθώς και τη σχέση της ονειρικής περιόδου του ύπνου REM με τη κατάθλιψη
Όσο πιο σοβαρή η κατάθλιψη τόσο πιο σύντομα ξεκινά η ονειρική περίοδος. Καμιά φορά ξεκινά μέσα στα 45 πρώτα λεπτά του ύπνου. Αυτό σημαίνει πως μειώνεται η διάρκεια του πρώτου κύκλου του NοREM . O ύπνος NoREM είναι το βαθύ στάδιο του ύπνου , το στάδιο της αναζωογόνησης τόσο του σώματος όσο και του εγκεφάλου και το στάδιο όπου παράγεται απο την υπόφυση η μεγαλύτερη ποσότητα αυξητικής ορμόνης.
Πρόκειται για την ορμόνη στην οποία χρωστάμε το γεγονός ότι μεγάλωσαν τα κόκκαλα μας και επομένως ψηλώσαμε. Στους ενήλικες δρά καθοριστικά καθώς αναζωογονεί, επιδιορθώνει και αναδημιουργεί τα κύτταρα, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα . Η μείωση παραγωγής της αυξητικής ορμόνης απο τον εγκέφαλο , χρόνο με το χρόνο οδηγεί αναπόφευκτα και στη γήρανση. Έτσι τα άτομα που υποφέρουν απο κατάθλιψη χάνοντας το αρκετό χρόνο απο το βαθύ στάδιο του ύπνου , χάνουν και τα θεραπευτικά οφέλη της αυξητικής ορμόνης. Το αποτέλεσμα είναι να ξυπνoύν και να αισθάνονται ακόμα κουρασμένοι , σα να μην έχουν κοιμηθεί όλο το βράδι.
Έτσι λοιπόν μπαίνουν αρκετά πιο γρήγορα στο ονειρικό στάδιο. Το στάδιο αυτό για τα φυσιολογικά άτομα κρατάει περίπου δέκα λεπτά και εναλάσσεται με τον βαθύ ύπνο. Στα άτομα με κατάθλιψη το ονειρικό στάδιο REM κρατάει πολύ περισσότερο . Συνήθως τα άτομα αναφέρουν πως δε θυμούνται τίποτα απο τα όνειρα τους γεγονός που είχε προβληματίσει ιδιαίτερα στην αρχή τους ερευνητές.
Η ομάδα της Cartwright μελετούσε για αρκετά χρόνια αυτή τη σπαζοκεφάλια. Πως είναι δυνατόν εφόσον είχαν πολύ μεγαλύτερα διαστήματα ονειρικού σταδίου να μη θυμούνται τίποτα απο το περιεχόμενο των ονείρων τους.
Η τεχνολογία Brain-Imaging ωστόσο επέτρεψε στους ερευνητές να ιχνηλατούν με λεπτομέρεια ποιες περιοχές του εγκεφάλου είναι πιο ενεργές κατα τη διάρκεια των ονείρων. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως στα άτομα με κατάθλιψη πιο ενεργές περιοχές είναι αυτές που είναι υπεύθυνες για το συναίσθημα . Το λιμπικό και παραλιμπικό σύστημα είναι ενεργοποιημένο σε μεγαλύτερο βαθμό απ ότι είναι στο ξύπνιο, στη κανονική συνειδητότητα των ατόμων. Η ενεργοποίηση του λιμπικού συστήματος είναι κάτι συνηθισμένο και στα φυσιολογικά άτομα ωστόσο τα άτομα με κατάθλιψη εμφανίζουν πολλή μεγαλύτερη δραστηριότητα.
Αυτό που μεταφέρεται απο την εγρήγορση στον ύπνο , φαίνεται να είναι οι πρόσφατες εμπειρίες οι οποίες φέρουν συναισθηματικό φορτίο, συχνότερα αυτές που έχουν περισσότερο αρνητικό περιεχόμενο και περνάνε απαρατήρητες απο τη συνείδηση της εγρήγορσης. Με αυτό το τρόπο το όνειρο διαλύει τη φόρτιση απο αυτές τις εμπειρίες και προετοιμάζει τον άτομο για μία νέα αρχή με το ξεκίνημα της ημέρας.
Αυτό όμως συνήθως δε συμβαίνει μέσα σε ένα βράδι , ανάλογα με το συναισθηματικό φορτίο , χρείαζονται περισσότερα απο ένα βράδια . Σε κάποιες περιπτώσεις χρείαζεται μία μεγαλύτερη αναδιοργάνωση των συναισθηματικών προοπτικών όπως σε περιπτώσεις που απο σύζηγος κάποιος μένει μόνος , τότε είναι κατανοητό πως η ονειρική εξισσορόπηση θα χρειαστεί αρκετό καιρό.
Βλέπουμε λοιπόν πως τα όνειρα δεν είναι χωρίς νόημα , ούτε πρέπει να εκλαμβάνονται μόνο ως καταπιεσμένες επιθυμίες η παιδικά απωθημένα. Μία ασυνείδητη νοημοσύνη φαίνεται να υπάρχει μέσα στο καθένα μας , η οποία φροντίζει για τη συναισθηματική μας εξισορρόπηση.
Επίσης δε πρέπει να τρέφουμε τη ψευδαίσθηση πως η μνήμη είναι ένα ακριβές αντίγραφο των γεγονότων, η μνήμη είναι μία συνεχής πράξη αναδημιουργίας των εμπειριών με βάση την εκάστοτε συναισθηματική κατάσταση , αλλά αυτό είναι θέμα για ένα επόμενο άρθρο
Εάν λοιπόν τα όνειρα αποτελούν ένα μηχανισμό συναισθηματικής εξισορρόπησης για τους περισσότερους απο εμάς , στα άτομα με κατάθλιψη αυτός ο μηχανισμός εξισορρόπησης είναι κάπως διαφορετικός, αφού ίσως λειτουργεί σε βάρος του ατόμου. Ίσως ο λόγος που τα άτομα με κατάθλιψη δε μπορούν να ανακαλέσουν τα όνειρα τους είναι λόγω του αρνητικού περιεχομένου τους.
Πολλά σύγχρονα αντικαταθλιπτικά στοχεύουν στη καταπίεση του σταδίου REM και στη προώθηση περισσότερο του βαθύ ύπνου- NoREM. Αυτός ο μηχανισμός δράσης των αντικαταθλιπτικών φαίνεται πως είναι αναζωογονητικός για τα υποκείμενα καθώς αναφέρουν πιο ξεκούραστο ύπνο
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης
Βέβαια δεν υπάρχει λόγος να πανικοβάλλεστε , εαν δε θυμάστε τα όνειρα σας. Αυτό δε σημαίνει οτι έχετε και κατάθλιψη γιατί δεν αποτελεί σύμπτωμα της. Για να διαγνωστεί κάποιος/α με κατάθλιψη πρέπει να έχει μία σειρά συμπτωμάτων όπως : αδυναμία να βιώσει ευχαρίστηση , χαμηλά ποσοστά ενέργειας, κούραση, μειωμένη σεξουαλική διάθεση, απαισιοδόξια για το μέλλον, δυσκολία συγκέντρωσης , μειωμένη όρεξη και απώλεια βάρους η ιδιαίτερα αυξήμενη όρεξη και βάρος. Ένα self-test που μπορεί να κάνει κανείς για να διαπιστώωσει που κυμαίνονται οι καταθλιπτικές τάσεις μέσα του μπορεί να βρεί εδώ
Μοιραστείτε το άρθρο !